Pandemie in de polder
In het voorjaar van 2020 veroorzaakte de coronapandemie een eerste golf van
ziekenhuisopnames en sterfgevallen. In deze beginperiode was nog veel onduidelijk en
leek een ‘intelligente lockdown’ hét wapen om het nieuwe onbekende coronavirus in
toom te houden. In de zomer werden de eerste versoepelingen al snel opgevolgd door die
zo gevreesde tweede golf, bekend van de Spaanse griep. Hoewel minder dodelijk dan in
het voorjaar, piekte de golf daarna twee keer: eerst in oktober, met nog een uitschieter
in december. Begin 2021 bleek een strengere lockdown, inclusief avondklok, nodig om
de besmettingen en daaropvolgende pieken in ziekenhuisopnames in toom te houden.
In Haarlemmermeer zijn dit coronajaar - maart 2020 tot maart 2021 - 159 patiënten
met Covid-19 opgenomen geweest in het ziekenhuis en stierven 99 inwoners aan deze
nieuwe ziekte. Nu, één jaar na dato, zijn de eerste bevolkingsgroepen gevaccineerd en is
er voor het eerst zicht op een einde aan de pandemie. Wel steken steeds meer mutaties
van het virus de kop op. Tot nu toe zijn zij niet dodelijker, maar soms wel besmettelijker,
met nog meer ziekenhuisopnames en doden tot gevolg. Het is nu een race tegen de klok:
vaccinaties versus mutaties.
Bron: Naar voorbeeld van Louman & Friso, Trouw april 2020, WHO, CDC, BBC, Encyclopedia Britannica, Wikipedia, Historische gegevens, Deskundigen, Visual capitalist en JHU CSSE
Covid-19 en de Zorg
De eerste associatie bij Covid-19 en zorg is misschien wel die van overvolle IC’s. Beelden van ingepakte artsen en verpleegkundigen, die geïsoleerd op hun afdeling, zich ontfermen over naar adem snakkende patiënten. Maar het coronavirus waart niet slechts rond op de IC’s, het ontregelt de zorg in de hele breedte. Maatregelen om besmettingen te voorkomen dwingen ziekenhuizen tot uitstel van reguliere zorg. Steeds dringt die onmogelijke vraag zich weer op: hoeveel reguliere zorg mag wijken voor acute coronazorg? En ook buiten de ziekenhuizen zijn de effecten enorm. Dagbestedingsactiviteiten worden stilgelegd en instellingen gaan op slot. De gedwongen thuisisolatie werkt als katalysator op bestaande problemen en wakkert ook nieuwe aan. De Covid-19-uitbraak luidde in maart 2020 een hectische periode in voor de gezondheidszorg; zo ook in Haarlemmermeer. Naast de zorg voor besmette patiënten werden ingrijpende maatregelen genomen die uitbreiding van het virus moesten voorkomen. De restricties gericht op het waarborgen van zorg voor coronapatiënten beperkten de hulp in weer andere lagen en zorgdisciplines. De pandemie raakte de zorg over de hele breedte. In alle drie de lagen van de zorg werden zorgprofessionals, patiënten en cliënten getroffen.
De eerste coronavaccinatie die wordt gezet in Haarlemmermeer
“Ik had nog wat mondkapjes liggen, maar veel huisartsen hadden niets. We gebruiken nooit van dit soort beschermingsmiddelen.”
Voor de entree van huisarts Ernst Bolsius staat sinds maart een witte partytent met in het midden een plastic kuipstoeltje. Voor zijn patiënten is dit de nieuwe wachtkamer, want met de uitbraak van Covid-19 ging de echte wachtkamer op slot. Patiënten komen nu alleen op afspraak naar de praktijk en Bolsius vraagt hen precies op tijd te komen. Zo probeert hij onnodig contact tussen patiënten te voorkomen. Wie onverhoopt toch moet wachten, kan even schuilen onder de tent.
“Buurten die voorheen weinig leven vertoonden
doordat iedereen buiten de deur werkte,
veranderen in een levendige buurt, door het
thuiswerken en de noodgedwongen ommetjes door
de wijk. Daar zijn onze woningen niet op gebouwd,
dat je er ook moet werken.”
‒ Milad Pallesh en Richard Proudley,
Architecten Studio Pallesh
Leven en bewegen in een kleiner wordende wereld
De wereldwijde uitbraak van Covid-19 in maart 2020 en de daarop volgende reisbeperkingen, legden het altijd zo dynamisch bewegende Haarlemmermeer volledig stil. De KLM-vloot bleef aan de grond, de lucht boven de polder streeploos achterlatend. De dagelijkse forensenstroom stokte en de grote kantorenparken Beukenhorst en President bleven leeg. Wij werken inmiddels vanuit huis, volgen onderwijs op afstand en onze bewegingen beperken zich veelal tot in en rondom het huis. Wij reizen minder met de auto en nog minder met het openbaar vervoer. Terwijl de pandemie de CO₂-uitstoot in de lucht doet afnemen, kiezen we op het land, uit angst voor besmetting, vaker voor individuele vormen van vervoer.
Zal deze plotselinge omslag in gedrag en keuzes voor vervoersmodaliteiten van blijvende invloed zijn op de mobiliteitsdynamiek in de polder? De (noodgedwongen) sterkere gerichtheid op de eigen woning en de directe leefomgeving heeft ogenschijnlijk ook gevolgen voor de woonwensen en de eisen die mensen gaan stellen aan openbare ruimte en groen in hun woonomgeving. De wereld wordt kleiner en dus wordt de ruimte in en om het huis belangrijker.