Hoofddorp Toolenburg

De wijk Toolenburg, gebouwd tussen 1988 en 1999, heeft een open karakter met zichtlijnen die vergezichten bieden over de polder. De kronkelige en autoluwe wegenstructuur – kenmerkend voor de woonerfwijken uit de jaren ’80 – is verruild voor logisch opgezette ontsluitingen, waarin auto’s, voetgangers en fietsers zich, helder van elkaar, kunnen voortbewegen. Elk in eigen tempo. Door het invoeren van arbeidsduur verkortende maatregelen verwachtten ontwerpers dat mensen extra vrije tijd zouden krijgen, die zij vooral in de eigen wijk zouden doorbrengen. In het ontwerp werd meer belang toegekend aan ontmoetingsruimten dan in eerder gerealiseerde wijken: Toolenburg is hierdoor ruimer opgezet dan de eerdere groeikern Overbos. Bovendien trok de economie weer aan.
Een zomerse dag in recreatiegebied aan Toolenburgerplas (foto: Margo Oosterveen)
De behoefte om het sociale buurtcontact beter te faciliteren, is in de ogen van inwoners, op een geslaagde manier vertaald in het ontwerp van de openbare ruimte. In vergelijking met eerdere planmatig gebouwde wijken scoort Toolenburg op vrijwel alle ruimtelijke aspecten beter: bewoners zijn meer tevreden over hun eigen woning, over de inrichting van de buitenruimte en over de hoeveelheid groen en speelvoorzieningen in hun wijk. Door de duurdere woningvoorraad wonen in Toolenburg meer hoogopgeleiden en ook meer inwoners met een hoger inkomen. De individualistische leefstijl van veel inwoners leidt tot een lage buurtcohesie. Bewoners wonen er prettig en voelen zich veilig in hun buurt. Toolenburg laat zien dat wanneer een lage sociale cohesie samenvalt met meer stedelijk georiënteerde leefpatroon, dit geen indicatie van sociale problemen in de wijk hoeft in te houden. Aan de rand van deze grote wijk vind je de recreatieplas Toolenburg. Met allerlei vormen van watersport, een wandelpad rondom, strandjes, zit- en picknickplekken en een restauratieve voorziening. De plas is als recreatieve ruimte in ontwikkeling.
Huisgans in de aanval of aan het landen in Toolenburg met op achtergrond woningen van Haya van Somerensingel. (foto: Danny de Casembroot)
Toolenburg had aantrekkingskracht op mensen van buiten de gemeente. Dit waren veelal jonge, welvarende stellen die in een volgende levensfase naar meer groen en ruimte in hun woonomgeving verlangden. De gezinsuitbreidingen deden het inwonertal de eerst volgende jaren stijgen, maar de piek lijkt inmiddels bereikt. Een groot deel van deze geboren Toolenburgers heeft de adolescente leeftijd bereikt en de eerste van hen hebben het ouderlijk huis inmiddels verlaten; sinds enkele jaren loopt het bevolkingscijfer licht terug. De eerste tekenen van ontgroening en vergrijzing van de wijk komen daarmee in zicht.
De woningbouwplannen van Tudor-, Lincoln- en Nassaupark, ten zuiden van Toolenburg, gaat tot een nieuwe instroom van inwoners leiden. Met de realisatie van ongeveer 3.000 woningen betekent dit een tweede aanwas van jonge gezinnen. Het huidige voorzieningenniveau in de wijk is uitgebreid: een recent gerenoveerd winkelcentrum, een jeugdcentrum, twee wijkcentra en zeven basisscholen. De uitbreiding van ‘de Parken’ zal de voorzieningenbehoefte echter doen veranderen.